Mardin Gezilecek Yerler: Mardin’de Görülecek 9 Tarihi Yapı

Güneydoğu Anadolu’nun eşsiz bir şehridir Mardin. Kendine has insanı, tarihe tanıklık etmiş yapıları, doğasında gizlediği muhteşem manzaraları… Daha sayacak çok şeyimiz var elbet ancak hepsini anlatacak olursak bu içeriğin sonu gelmez. Biz de konuyu biraz daha özelleştirdik ve Mardin gezilecek yerler hakkında bir içeriğe başlayalım istedik. Yazması bizden; okuması, not alması ve yola çıkmak için hazırlanması sizden olsun.

Mardin sokaklarında yürümek, bilinmeyen bir tarih içinde adım atmaya benzer. Şehirdeki ortam eski fotoğraflardaki gibi bir sepya rengine bürünmekte. Çünkü buradaki evler ve yapılar sarımtırak bir renge sahiptir. Bu nedenle adım atılan her nokta da eşsiz bir fotoğraf karesine dönmeyi başarır. Üstelik çekilen her fotoğraf karesi bir kartpostal kalitesindedir. Sıcak, samimi ve her daim misafirperver halkı ise bu yolculuğu anlamlı ve yaşamaya değer kılan önemli bir etkendir. Asla sıkılmazsınız Mardin’de. Hatta bu çok mümkün değildir. Buna çok da fırsatınız kalmaz zira. Kendinizi sadece uzun bir yolculuğun içinde bulur, bu yolculuğun sonunda ise büyük bir kazanç elde edersiniz. Bu kazanç, hiç şüphesiz ki büyük bir kültürel ve tarihi bilgi olur. 

Sözü çok uzatmayalım ve Mardin’de görmeden dönmemeniz gereken 9 eşsiz yapıya hemen başlayalım istiyoruz. Şimdiden keyifli ve güzel anılarla dolu bir tatil geçirmenizi dileriz. 

Mardin Kalesi

Merkez’e tepeden bakan kale, “Kartal Yuvası” olarak adlandırılmıştır. Üstelik köklü bir geçmişle karşımıza çıkmakta, böylece Mardin gezilecek yerler listelerine dahil olmaktadır. Sümer, Babil, Asur Pers, Roma, Bizans başta olmak üzere yüzyıllar geçmiş ve en son Osmanlı döneminde kullanılmıştır. Kale hakkında ilginç bir bilgi vardır. M.S. 330 yılında güneşe tapan ve ateşe ibadet eden Şah Buhari adındaki bir kral kalede kalmıştır. Kral hastadır ve kalede kaldığı günlerde iyileşme belirtileri göstermiştir. Kral iyileştikten sonra kaleye bir kasır yaptırır ve burada yaşamaya devam eder. Ardından Pers ve Babil’den pek çok asker ve sivil halkı getirir. Ancak M.S. 442 yılında veba hastalığı şehirde yayıldığı için kalede yaşayanların vebaya yakalanmasına neden olur. Kale, 1600 yıllık bir geçmişe rağmen ayaktadır. Kalede su kuyuları, cami ve sığınaklar bulunmaktadır. Günümüzde TSK tarafından Hava Radar Komutanlığı olarak kullanıldığı için özel izin ile gezilmektedir. 

Adres: Şar, Çağatay Caddesi, No:25 Merkez/Mardin

Kasımiye Medresesi – Mardin Gezilecek Yerler

Bir Mardin gezisi, sizleri tatmin edecek kadar zengin alan sunar. Kısacası bu gezi sizleri hem tarihi açıdan hem de mimari açıdan doyuracaktır. Özellikle medreseleri, Mardin’de görülmesi gereken yerlerin başında gelir. Bundan yola çıkarak listemizin ikinci sırasını Kasımiye Medresesi’ne vermek istedik. Kalenin yapımına Artuklular döneminde başlanmıştır. Ancak maalesef ki Moğol saldırıları nedeniyle yarım kalmıştır. Akkoyunlu Sultanı Kasım İbn Cihangir döneminde ise medresenin yapımı sona ermiş. Hizmet verdiği dönemde önemli bir eğitim merkezi olmuştur. Kasımiye Medresesi’nin ilginç ve üzücü bir hikayesi de bulunmakta. Ancak sadece bir rivayettir. Rivayete göre Kasım Paşa, bu medrese de öldürülmüştür. Paşanın kız kardeşi ise ağabeyinin kanlı gömleğini haykırışlar ile buradaki eyvanın duvarına sürmüştür. Kan izlerinin duvarlara su döküldüğünde hala görünebildiği söylenmektedir. Mardin gezilecek yerler arasındaki medrese, mimari açıdan etkileyicidir. Bir avlu etrafında yapılmıştır ve iki katlıdır. Özellikle kapısındaki işlemeler görülmeye değer inceliktedir. Yarısı tahrip olmuş olsa bile… Kesinlikle ve kesinlikle Mardin gezi rehberinizde olmalı diyoruz. 

Adres: Cumhuriyet, Artuklu/Mardin

Mardin Arkeoloji ve Etnografya Müzesi

Müze, günümüzde bulunan birbirinden zengin müze oluşumlarından biridir. Hatta biraz daha ileri gitmek gerekirse daha fazlası diyebiliriz. Müze adeta kültürel bir zenginlik, tarihi bir değer. Mardin gezilecek yerler listesine alanların memnun ayrıldığı bir noktadır. Müzenin arkeoloji kısmında derin bir tarih yatıyor. Eski Tunç, Asur, Urartu, Grek, Hellenistik, Roma, Bizans, Büyük Selçuklu, Artuklular ve Osmanlı dönemleri ile tarihlendirilen çeşitli eserler sergilenmekte. Uzun bir yolculuk olacağı için geniş bir vaktinizi müzeye ayırmanızı öneririz. Müzenin etnografya kısmında ise bölgeye özgü gümüş işlemeciliğine ait pek çok takı sergilenmekte. Giriş ücretli olan müzede Müze Kartı geçerlidir. Gitmeden önce Müze Kartı çıkartarak şehirdeki pek çok müzeyi gezme fırsatı da yakalayabilirsiniz.

Adres: Şar, 1. Cadde Cumhuriyet Meydanı Artuklu/Mardin

Zinciriye Medresesi (İsa Bey Medresesi)

Bir Mardin gezisi, Zinciriye Medresesi olmadan kesinlikle düşünülemez. Bu nedenle şehre yolu düşenlerin mutlaka uğradığı bir nokta olmaya devam ediyor. Mardin’in en görülesi yapılarından biri olan Zinciriye Medresesi, İsa Bey Medresesi olarak da adlandırılıyor. Tarihi 385 yılına dayanan yapı, Artuklu Sultanı Melik Necmeddin İsa bin Muzaffer Davud bin El Melik Salih tarafından yaptırılmıştır. Mimari açıdan dikdörtgen planda olan medrese, iki katlıdır. Avlu, türbe ve caminin bulunduğu yapı, uzaklardan bile dikkatleri üzerine çeker. Girişinde yer alan işlemeler de dahil olmak üzere baştan sona görkemini gözler önüne serer. 

Adres: Şar, Artuklu/Mardin

Deyrulzafaran Manastırı  – Mardin Gezilecek Yerler

Manastır M.S. 5. yüzyıl ile tarihlendirilmektedir. Ayrıca Mardin’de görülecek yerler listesinde kesinlikle yer almalıdır. Bu nedenle Mardin günlerinize mutlaka dahil olmalıdır. Mardin’e yaklaşık 5 kilometre uzaklıktaki bir vadide bulunan eser, Süryanilerin ibadet mekanı olarak kullanılmıştır. Ayrıca günümüzde de Süryanilerin ibadet mekanı olarak hizmet vermektedir. Deyrulzafaran Manastırı’nda bugün 52 patriğin mezarı mevcuttur. Söylenilenlere göre dünyanın ilk tıp okulu da burasıdır. Mardin’e gelenler tarafından ziyaret edilen manastır, 2021 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınmıştır. 

Adres: Eskikale, Deyrulzafaran Yolu, No:1 Artuklu/Mardin

Mor Gabriel Manastırı

Mardin, adım adım farklı güzellikleriyle karşımıza çıkarken, her yapısı ile büyüleyen bir şehir. Şehrin tarihi bu denli zengin olunca, gezilecek yerler listesi de haliyle kalabalıklaşıyor. Ancak işin en güzel kısmı çoğu yapının ulaşım açısından kolay noktada bulunmasıdır. Bu nedenle Mardin gezilecek yerler rahatlıkla ziyaret edilmekte. Şimdiki sıramız ise Mor Gabriel Manastırı. Haydi gelin, ayrıca yer verdiğimiz manastırın tarihine biraz inelim. Bu yapının adını kesinlikle bir yerlerden duyduğunuza inanıyoruz. Mor Gabriel Manastırı, bir Süryani Ortodoks manastırıdır. Midyat’ın Güngören Köyü’nde bulunan yapı, 397 yılı ile tarihlendiriliyor. Mor Şmuel ve öğrencisi Mor Şemun tarafından inşa edilmiştir. Bir Zerdüşt tapınağının kalıntıları üzerine yapıldığına dair bilgiler de bulunmaktadır. Yapı tıpkı Deyrulzafaran Manastırı gibi 2021 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınmıştır. 

Adres: Güngören Köyü Yolu No:46 Midyat/Mardin

Dara Antik Kenti

Mardin’i kilise ve manastırları ile tanıtmak kesinlikle olmaz. Bunun en büyük nedenlerinden biri köklü tarihi diyebiliriz. Tabii ki bu topraklarda önemli medeniyetler yaşadı. Tabii ki bu medeniyetler geride önemli tarihi kalıntılar da bıraktı. Antik yerleşim alanlarına karşı bir ilginiz varsa o halde Dara Antik Kenti’ni mutlaka görmelisiniz diyoruz. Dara, Mezopotamya’nın en önemli yerleşkelerinden biri. Antik kentin hangi tarihte yapıldığı maalesef ki bilinmiyor. Yapılan araştırmalar sonucunda İmparator Anastasius’un öncülüğünde kurulduğu tahmin ediliyor. Kurulma amacı ise Doğu Roma İmparatorluğunun doğu sınırını Sasanilere karşı korumak. Kent içerisinde yer alan zindan, çarşı, tophane, mahzen, kilise ve su bendi kalıntıları hala görülebilmekte. Mardin’e yaklaşık 30 kilometre uzaklıkta bulunan Oğuz Köyü’nden Dara Antik Kenti’ne ulaşabilirsiniz.

Mardin Ulu Camii  – Mardin Gezilecek Yerler

Artuklular döneminin en göz alıcı eserlerinden biri olan Mardin Ulu Camii’yi geziniz sırasında mutlaka göreceksiniz. Size tavsiyemiz ise gördüğünüz an hem mimari hem de tarihi açıdan mutlaka incelemeniz yönünde. Caminin kubbesinde dıştan yivmeli teknik kullanılmıştır. Yapıldığı sırada iki minaresi olduğuna dair bilgi bulunsa da bugün tek minaresi mevcut. Toplam 16 kitabesi vardır. Bu kitabelerin bir tanesinde Diyarbekir Meliki II. Kutbettin İlgazi tarafından yaptırıldığına dair bilgi bulunmakta. Böylece tarihi hakkında sınırlı bilgiler de genişliyor. Mardin gezilecek yerler listenize ekleyerek hem mimari hem de tarihi açıdan zengin bir yolculuğa çıkabilirsiniz.

Adres: Merkez/Mardin

Eski Mardin / Tarihi Mardin Evleri

Kendine has mimarisi ile bir adım öne çıkan Mardin, kesinlikle kültürel zenginliğini en iyi yansıtan şehirlerden biri. Bu cümlede asıl anlatmak istediğimizi Eski Mardin evlerinde görmeniz mümkün. Nasıl olmasın ki? Bir düşünün; Yezidi, Kürt, Süryani ve Arap halkın uzun seneler aynı sosyal çevreyi paylaştığını ve kültürel değerlerini harmanladığını… Ne güzel harman ama… Bu ortaya çıkan mozaikten tabii ki Mardin evleri de nasibini almış durumda.  Şehir gezinize odaklanırken bir yerlerden karşınıza çıkacak olan Mardin evleri, bu yolculuğun mistik bir atmosfere bürünmesini sağlayan önemli faktörlerdir. 

Mardin Yöresel Yemekleri için tıklayın.